Płytki szamotowe nie tylko na piec kaflowy. Cegły, zaprawa i płytki szamotowe – jak stosuje się szamot?

Szamot to materiał stosowany od wielu lat, a to ze względu na swoje właściwości fizyczne. Odporność na wysokie temperatury oraz wiele innych czynników sprawiają, że cegły i płytki szamotowe stosowane są wszędzie tam, gdzie występuje ponadprzeciętna ciepłota. Wkłady szamotowe zainstalowane w urządzeniach grzewczych również już nikogo nie zaskakują. Jednak czy materiał ten znajduje inne zastosowanie? Co więcej warto wiedzieć o szamocie i wykonanych z niego materiałach?

Szamot – co to takiego? Płytki i cegły szamotowe

Szamot jest materiałem ceramicznym, który powstaje poprzez wypalenie gliny lub łupków długotrwałych, a następnie zmielenie otrzymanego produktu. Do wytworzenia szamotu wykorzystuje się głównie surowce mineralne, które zawierają dużą ilość związków chemicznych o wysokiej temperaturze topnienia. Dzięki samemu procesowi wytwarzane cegły i płytki szamotowe wykazują doskonałą odporność na wysokie temperatury, dlatego jest to jeden z najlepszych materiałów na zabezpieczenie powierzchni przed działaniem ciepła i jego akumulację. Warto również wiedzieć, że wyroby szamotowe wyróżniają się ekologicznym charakterem.

Cegły, płytki i zaprawy szamotowe, w zależności od swoich parametrów, najczęściej używane są do budowy domowych konstrukcji, takich jak piece kominki czy grille. Jednak szamot możemy spotkać również w przemyśle.

Płytki i cegły szamotowe – czym się charakteryzują?

Produkty z szamotu przede wszystkim wyróżniają się swoją ognioodpornością. To właśnie cegły szamotowe mają za zadanie zachować trwałość w ekstremalnie wysokich temperaturach. Materiały z szamotu wykazują odporność na temperatury sięgające nawet 1750 stopni Celsjusza. Warto również wiedzieć, że szamot jest odporny na szybkie zmiany temperatury, czyli tzw. szoki termiczne. Jest to niezwykle istotne w przypadku zastosowania przy kominkach. Ważną kwestią jest tu też odporność na obciążenia mechaniczne, chemiczne i cierne.

Cegły szamotowe czy płytki są doskonałym izolatorem i akumulatorem ciepła. Powoli się nagrzewają, a później powoli stygną i oddają zgormadzone ciepło. Cecha ta sprawia, że szamot chętnie wykorzystywany jest przy kominkach oraz piecach z komorą, gdyż wyłożone szamotem utrzymują ciepło przez bardzo długi czas.

Kolejną ważną cechą materiałów szamotowych jest ich wytrzymałość na ściskanie, dzięki czemu nadają się do tworzenia konstrukcji pieców i przewodów kominowych.

Zarówno cegły, jak i płytki szamotowe nadają się do obróbki mechanicznej, co jest wbrew pozorom ogromnym plusem. Cecha ta sprawia, że mamy możliwość budowania skomplikowanych konstrukcji, gdyż możemy dowolnie docinać i dopasowywać poszczególne materiały.

Cegła szamotowa jest z reguły cięższa niż standardowa, co potwierdza gęstość szamotu.

Zastosowanie szamotu. Gdzie sprawdzą się cegły i płytki szamotowe?

Materiał z szamotu możemy spotkać wszędzie tam, gdzie do czynienia mamy z bardzo wysokimi temperaturami, przekraczającymi 1300 stopni Celsjusza. Właściwości fizyczne szamotu sprawiają, że wytworzone z niego cegły czy płytki wykorzystywane są do zabezpieczenia danej powierzchni przed ciepłem oraz jako środek akumulacji ciepła.

Cegły i płytki szamotowe znajdują duże zastosowanie w przemyśle, a konkretniej w branży hutniczej. Prawidłowe funkcjonowanie dużych pieców hutniczych nie byłoby możliwe bez szamotu, gdyż to właśnie on jest dodatkową ochronną warstwą, zapewniającą optymalny poziom temperatury. Warto jednak wiedzieć, że cegły i płytki z szamotu produkowane do celów przemysłowych podlegają bardzo restrykcyjnym przepisom. Tylko takie podejście może zagwarantować prawidłowe działanie pieca hutniczego.

Cegły i płytki szamotowe są też wykorzystywane np. w pizzeriach, gdzie pomagając skrócić czas pieczenia. Szamot zabezpiecza tu całą konstrukcję przed nadmierną temperaturą.

Jednak zarówno cegły, jak i płytki szamotowe najczęściej znajdują zastosowanie w domach. Szamot bardzo często wykorzystywany jest tu w układach grzewczych, ponieważ wykładane są nim wnętrza pieców szamotowych. Jednak materiały z szamotu można też wykorzystać do obudowy grilla, wędzarni czy wielu innych konstrukcji, w których występuje wysoka temperatura, czy tam, gdzie potrzebne jest dodatkowe zabezpieczenie.

A co z zaprawą szamotową?

Szamot jest także składnikiem zapraw służących do łączenia ze sobą cegieł i płytek szamotowych. Zaprawy tego typu w podstawowej wersji składają się głównie z szamotu oraz surowej gliny. Zaprawa szamotowa pozbawiona jest składników wiążących. Jednak łączenie płytek i cegieł taką zaprawą wymaga spieczenia ich w temperaturze sięgającej aż 1000 stopni Celsjusza. Co w przypadku domowych konstrukcji, takich jak kominek, grill czy piec, jest praktycznie niemożliwe. Dlatego alternatywą dla tego typu zaprawy jest mieszanka, która wiąże się w o wiele niższej temperaturze.

Zaprawy szamotowe najczęściej występują w suchej formie, która wymaga rozrobienia z wodą i wymieszania. Jednak nowoczesna technologia stworzyła też ułatwienie w postaci gotowych do użytku zapraw szamotowych, zwanych też klejami. Tego typu produkty znacznie ułatwiają pracę i łączenie elementów szamotowych, dlatego warto zwrócić na nie uwagę, jeśli zależy nam na wykonaniu samodzielnego montażu.